Hoe zorgen we ervoor dat we de gebouwde omgeving kunnen ontwikkelen zonder de uitstoot van stikstof, fijnstof en CO2?
“We zien het tijdens de bouw wel door de vingers”, luidde het uitgangspunt van de in 2021 ingevoerde bouwvrijstelling voor de uitstoot van stikstof. De maatregel, ingevoerd als noodgreep ter stimulering van de bouw na de eerste stikstofcrisis, is door de Raad van State afgeschaft omdat de maatregel in strijd is met de Europese natuurbeschermingswet.
Door de afschaffing van deze maatregel wordt het alsmaar duidelijker dat het bouwen zonder uitstoot – zij het stikstof, fijnstof of CO2 – niet langer een keuze is maar een noodzaak. De grote bouwopgave waar we op de korte termijn mee te maken hebben staat hierin lijnrecht tegenover de bescherming van natuur en milieu op de lange termijn.
Is het mogelijk om de twee te verenigen? Hoe ziet emissieloos bouwen en ontwikkelen eruit in de praktijk, en wat is ervoor nodig om het tot een succes te brengen? Daarover gaan we met ondernemers, ontwikkelaars, onderzoekers, politici en andere experts in gesprek.
Met in dit programma onder anderen
Jan Kadijk
Manager Kennis en Innovatie at Dutch Green Building Council
Laura Bromet
Tweede Kamerlid GroenLinks
Jan Fokkema
Directeur NEPROM
Menno Rubbens
Directeur van cepezedprojects
Lev Avitan
Filosoof, activist en spoken word artiest
Joris Deur
Architect en partner ZZDP Architecten
Tom Blankendaal
Project manager Circular Economy at BAM Bouw en Vastgoed Nederland bv
Atto Harsta
Transitiestrateeg en innovatiemanager
Albert Dun
Director Dun Agro
Jan Kadijk is Manager Kennis & Innovatie bij de Dutch Green Building Council. In die functie ontwikkelt hij samen met teams verschillende kennissessies en trainingen. Hij werkte eerder aan kennisoverdracht rond ruimtelijke kwaliteit, regionale samenwerking en slimme steden bij het Nirov (Nederlands Instituut voor Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting), de Nieuwe Kaart van Nederland, Platform31 en Smartsensors.me. Kadijk is naast zijn werk bij DGBC actief als bestuurslid/programmeur bij stadsplatform TOPdelft.
Laura Bromet is Lid van de Tweede kamer voor Groenlinks. Een van de belangrijkste onderwerpen waar Laura zich mee bezig houdt is stikstof. Omdat het kabinet het maar niet lukt om een oplossing voor dit probleem te zoeken, schreef Laura een stikstofwet. Zodat de natuur beter beschermd wordt, maar ook zodat we eindelijk weer woningen kunnen gaan bouwen die zo hard nodig zijn in ons land. De wet wordt ondersteund door Bouwend Nederland, duurzame boeren en natuurorganisaties.
Jan Fokkema is sinds 1999 directeur van de NEPROM, de Vereniging van Nederlandse Projectontwikkeling Maatschappijen. De belangrijkste doelstelling van de NEPROM is het bevorderen van de samenwerking tussen de overheid en projectontwikkelaars bij de totstandkoming van vastgoedprojecten. Daarvoor werkte hij bij de SEV (Stuurgroep Experimenten Volkshuisvesting) waar hij onder andere projecten op gebied van duurzaam bouwen, consument gericht bouwen en ouderenhuisvesting initieerde.
Menno Rubbens is projectontwikkelaar en directeur van cepezedprojects. In elk project probeert hij een nieuw element of aspect te incorporeren ten behoeve van circulaire architectuur. Hij ontving begin 2022 in de Week van de Circulaire Economie de prijs voor “Circular Hero”.
Lev Avitan is een schrijver, publiek denker, afgestudeerd politiek filosoof en spoken word artiest. Vanuit scherpe en kritische invalshoeken weet hij zijn eigen levenservaringen in woorden te vangen en te verbinden aan maatschappelijke debatten.
Vanuit ABN AMRO is Leontien de Waal als Sector Banker Bouw verantwoordelijk voor het volgen van de belangrijkste trends en ontwikkelingen in de gebouwde omgeving en de sub sectoren. Daarmee is ze een klankbord voor ondernemers, investeerders en andere stakeholders op het snijvlak van onder andere duurzaamheid en circulaire innovatie.
Joris Deur is sinds 2002 architect en partner bij ZZDP Architecten. Hij houdt zich bezig met duurzaamheid en ontwierp met zijn bureau zelfs het eerste hotel in Nederland dat voldeed aan het BREEAM-NL Excellent certificaat.
Tom Blankendaal is Project manager Circular Economy bij BAM Bouw en Vastgoed Nederland. Tom houdt zich met name bezig met het tastbaar maken van circulariteit in de bouw door middel van de stapsgewijze integratie ervan in de zakelijke voorstellen en de distributieketen.
Atto Harsta is transitiestrateeg biobased bouwen en 2e auteur van Tomorrow’s Timber. Hij is aanjager van de Bouwcampus in Delft, een neutrale ontmoetingsplek waar opdrachtgevers, opdrachtnemers en kennisinstellingen samen innovatieve oplossingen creëren voor vraagstukken op het gebied van leven, wonen en werken.
Albert Dun is Directeur van Dun Agro zal spreken over de kansrijke toepassingen van hennep in de bouw. Sinds 1999 richt hij zich met Dun Agro volledig op de hennepteelt en de verwerking van de primaire vezels.
Lees meer
Nieuwe bom onder het stikstofbeleid maakt broodnodige woningbouw nog moeilijker
Met een nieuwe bom onder het stikstofbeleid wordt het de komende jaren nog moeilijker de broodnodige nieuwbouwwoningen te bouwen. Volgens de Raad van State deugt het stikstofbeleid van het kabinet nog steeds niet. Hoe zit dat precies?
Stikstofuitspraak Raad van State vertraagt veel bouwprojecten
De Raad van State schrapt de zogenoemde bouwvrijstelling. Dat is een klap voor de bouw: per project zijn nu berekeningen nodig over de stikstofuitstoot.
Wat als de bouwvrijstelling, zoals Remkes vreest, inderdaad sneuvelt?
Het kabinet zal wel boeren móéten onteigenen, betoogde Johan Remkes deze week, want binnenkort gaat de Raad van State Nederland verder ‘op slot’ gooien. De kiem voor die vrees ligt in de Rotterdamse haven.
Bouwvrijstelling blijkt onnodig bij kleinere woningbouwprojecten
Veel kleine tot middelgrote woningbouwprojecten stoten zo weinig stikstof uit, dat ze onder de stikstofdepositiegrens blijven, blijkt uit een data-analyse van Cobouw. Mocht er begin november een streep door de bouwvrijstelling gaan, dan is dat voor dit soort projecten geen ramp, zeggen ingenieurs. Wel zal dan de administratieve last bij alle projecten toenemen.
Schoon en Emissieloos bouwen
Voor een toekomstbestendige bouwsector is verduurzaming van mobiele werktuigen, voertuigen en vaartuigen in de bouw essentieel. Zo kan de sector aan de ene kant een belangrijke bijdrage blijven leveren aan de bouw van woningen, de energievoorzieningen en het onderhoud van onze infrastrcutuur en aan de andere kant een bijdrage leveren aan de verbetering van ons klimaat, de natuur en onze gezondheid. Daarom werken we samen aan het programma SEB dat de bouwsector verder op weg helpt naar schoon en emissieloos bouwen in 2030.