Deze maand bestaat Circl alweer drie jaar. Voor ABN AMRO is het circulaire paviljoen nog altijd dé plek waar de duurzame bankstrategie tastbaar wordt. Met de bouw en exploitatie bewezen we dat systeemverandering wel degelijk mogelijk is en circulariteit allerlei interessante kansen biedt. Zonder vele hechte samenwerkingen hadden we dit echter nooit voor elkaar kunnen krijgen. Maar welke impact hebben we de afgelopen drie jaar nou gemaakt, volgens Circl’s eigen specialisten?

Samen met Circl’s interieurbewaker Marijn Muller (oprichter Cartoni Design), Marjan Oosting (general manager Horeca Circl) en Marjolein Goense (directeur Procurement & Facility Management ABN AMRO), blikken we terug naar de start van Circl en kijken we vooruit naar een circulaire toekomst. Aan de hand van drie stellingen geven zij hun onversneden mening.

Stelling #1: De start van Circl heeft mijn blik op duurzaamheid totaal veranderd

Duurzaamheid heeft niet altijd een innovatief karakter gehad, vertelt Marijn. ‘Toen ik vijf jaar geleden Cartoni Design opstartte, wilde ik laten zien dat je met gerecyclede materialen ook hoogwaardig design kan maken. Ik was toen een van de weinigen.’ Marjan kan zich hier ook in vinden. ‘Toen ik in de keuken van Circl aan de slag ging, was circulair koken nog onontgonnen terrein. Nu ga ik dagelijks de strijd aan tegen voedselverspilling. We koken met minimaal energieverbruik en recyclen zo veel mogelijk. Het doel is om elke dag eerlijke én heerlijke gerechten te serveren. Mijn blik op duurzaamheid is door Circl zeker verbreed.’

Ook Marjolein zegt dat ze door Circl nóg bewuster nadenkt over duurzaamheid. Ze was altijd al een bewuste consument en ook in haar werk paste ze ‘reduce en refuse’ toe: het weglaten van materialen of producten zonder echte functie. ‘Maar ik was me nooit echt bewust van álle aspecten van circulariteit. De lift van Mitsubishi in Circl bijvoorbeeld, waarbij vanuit een strategisch oogpunt verder is gekeken dan energiebesparing of het tegengaan van verspilling. Zo betaalt de klant bij Mitsubishi voor het gebruik in plaats van aankoop van een lift. De lift als service dus. Dit is hét voorbeeld van een heel nieuwe blik op businessmodellen.’

Marijn sluit zich aan bij Marjolein en Marjan: ‘Circl heeft mijn kijk op duurzaamheid verbreed en verdiept. Het belangrijkste inzicht is dat de nadruk niet te veel op hergebruik moet liggen, maar dat je een product ontwerpt met gerecycled materiaal zónder in te leveren op kwaliteit.’

Stelling #2: Ik zie Circl als een living lab waar circulaire innovaties op gang komen

Marjolein: ‘Zeker! Circl heeft zich ontwikkeld tot broedplaats voor circulaire initiatieven, waar verschillende partijen samenkomen. Ik ben trots op de hoeveelheid klanten en externe stakeholders die hier inspiratie opdoen en ideeën met elkaar delen. Circl brengt ons in contact met duurzame ondernemers, waar we bijvoorbeeld voor ons Greene huisvestingsconcept voor de branche-kantoren veel aan hebben gehad.’

‘Circl ís een living lab,’ zegt Marijn. ‘Het gebouw staat midden in het financiële hart van Nederland. Daarmee bewijst ABN AMRO dat het mogelijk is om van circulair plan naar rendabel businessmodel te gaan. Binnen Circl wordt nu volop geëxperimenteerd met duurzame toepassingen, zoals een gelijkstroominstallatie op grote schaal en een hoogwaardige designvloer van sloophout. Soms loopt het ook wel eens anders dan gepland, maar we vinden altijd een oplossing. Neem bijvoorbeeld de vloerbedekking in de vergaderzalen. Het idee was om deze te maken van oude ABN AMRO-bedrijfskleding, maar in de praktijk bleek dit materiaal snel te slijten. Nu hebben we de oude kleding gebruikt om de podia in de zalen te stucen.’

Marjan vult aan dat zulke lessen pas écht impact hebben als ze gedeeld worden: ‘We nemen medewerkers en gasten mee in het verhaal van ons circulaire restaurant, dus ook de hobbels in de weg naar duurzaamheid. Dit concept was een paar jaar terug nog nieuw, maar Circl slaagt erin om mensen te informeren en inspireren. En daar ben ik supertrots op!’

Stelling #3: Ik ben ervan overtuigd dat we de markt veranderen als we verder kijken dan de financiële waarde van een product

Marjan is het hier absoluut mee eens: ‘Zolang we het circulaire concept maar blijven delen met gasten en leveranciers. Als we weten waar producten écht vandaan komen en wat we met de overschotten kunnen doen, worden we steeds bewuster en zullen we hier ook naar gaan handelen. Ik vind het leuk om mensen mee te nemen in dit verhaal en een zaadje te planten om consumentengedrag te veranderen.’

Volgens Marjolein moet je, naast het verhaal van Circl vertellen, ook de juiste vragen stellen. ‘We vragen onze leveranciers structureel naar hun kijk op duurzaamheid en zo weten we met wie we het beste kunnen samenwerken. Hierdoor kan ABN AMRO koploper worden in circulair inkopen. We kunnen de urgentie tot transformatie verhogen door het stellen van deze vragen over duurzaamheid, maar uiteindelijk moet ook de businesscase kloppen.’

‘Uiteraard,’ zegt Marijn. ‘Geld is voor mensen een van de belangrijkste prikkels om een beslissing te nemen. Dit kom ik in mijn bedrijf voortdurend tegen. Gebruik het in je voordeel en geef mensen een andere kijk op de financiële waarde. Zo hebben we een tafel waarvan de onderdelen na gebruik gerecycled worden voor een van onze andere meubels. Ik kan deze materialen dus weer terugkopen van de gebruiker. Zo zien mensen in dat een tafel in eerste instantie prijzig kan zijn, maar aan het einde van de rit nog geld waard is. Hierdoor kun je dus een andere afweging maken in de aankoop van producten.’

Marjolein voegt toe dat een andere kijk op restwaardes ook een verandering vraagt van de hele organisatie. ‘Bij de bouw van Circl is in de ontwerpfase al nagedacht hoe gebruikte materialen zo lang mogelijk hun waarde kunnen behouden. Maar ook in bedrijfsprocessen kijken we zoveel mogelijk naar de impact die we maken. Door de gehele keten in kaart te brengen, kunnen we de juiste keuzes maken en onze ambitie op het gebied van circulariteit aanscherpen.’ En vooruitkijken, dat blijven we zeker doen. We proosten op een circulaire toekomst!