Artikel

Een duurzaam energiesysteem vraagt actie van ons allemaal

De uitdaging is groot, maar er zijn ook kansen genoeg

Geplaatst op 26 november 2018

Van de gaswinning in Groningen tot de revival van kernenergie, er wordt veel over de energietransitie gepraat en geschreven in de media. Toch lijken de noodzakelijke veranderingen en acties nog te traag te gaan om de ambitieuze klimaat- en energiedoelen te halen. We spreken met Arnold Mulder, Sector Banker Energy ABN AMRO, over zijn visie op de van gas los discussie, de laatste ontwikkelingen op energiegebied en wat er moet gebeuren om de energietransitie te realiseren. Een pleidooi voor slim beleid, inzetten op technologie en zelf je eigen voortuin aanvegen!

Kun je ons meenemen in de belangrijkste afspraken over de energietransitie?

Jazeker, er zijn een aantal belangrijke akkoorden en afspraken om ons energiesysteem te verduurzamen. In het Energieakkoord, afspraken tussen de overheid en 40 organisaties, is opgenomen dat in 2023 16% van de energie duurzaam wordt opgewerkt. Duurzame energie helpt ons om te kunnen voldoen aan een andere doelstelling: die voor het klimaat. We willen in Nederland in 2030 49% minder broeikasgassen uitstoten vergeleken met 1990. In 2050 moet de vermindering van de Nederlandse broeikasemissie zelfs met 80 tot 95% gedaald zijn ten opzichte van 1990.

Vind je het huidige klimaatbeleid effectief?

Om heel eerlijk te zijn is de 2030 doelstelling, bijna de helft minder CO2 uitstoot, al een enorme opgave, waarvoor veel steun vanuit de overheid nodig is. Het is tekenend dat de doelstelling voor 2050 ook al met brede politieke steun is aangenomen in een klimaatwet, maar dat we tegelijkertijd het niet eens kunnen worden hoe we de doelstelling voor 2030 gaan halen.

De onderhandelingen aan de klimaattafels gaan alles behalve soepel. Uiteindelijk is de ambitie formuleren makkelijker dan het doel behalen. Met slim beleid is daarentegen veel mogelijk. Bij offshore wind is dat bijvoorbeeld heel goed gegaan. Dat ging ineens veel sneller en tegen veel lagere kosten dan verwacht. Het belang van slim overheidsbeleid is groot vanwege de vereiste snelheid van de transitie; marktpartijen kunnen dat tempo niet in hun eentje halen.

 ‘De grootste misvatting is dat we de klimaatdoelen halen met laaghangend fruit’

Het hoge tempo betekent ook dat we er niet gaan komen met enkel zonnepanelen en windmolens. Ook controversiëlere technieken en innovaties hebben we nodig om de energie- en klimaatpuzzel op te lossen. Neem bijvoorbeeld het afvangen en opslaan van CO2, dat gebeurt nog niet op industriële schaal in Nederland, maar is wel nodig om de klimaatdoelstellingen te kunnen halen. Ook daar wordt nu hard aan gewerkt, onder meer aan de klimaattafels.

Wat is de grootste fabel van dit moment in de energiediscussie?

Op verjaardagen in mijn geboortestreek Groningen gaat het vaak over de gaswinning en de gevolgen daarvan. In dat kader wil ik graag de Van Gas Los discussie nuanceren. Dat we van gas los gaan betekent niet dat we helemaal geen gas meer gaan gebruiken. Het betekent alleen dat we geen gas meer uit de grond willen halen in Nederland. Het heeft daarmee ook meer te maken met zorgplicht richting de Groningers, dan met de klimaatdoelstellingen.

We moeten daarom meer gas gaan importeren. Logisch om dan ook, waar mogelijk, de gasvraag terug te brengen. Dat betekent dan ook dat we niet rigoureus cv-ketels en gasinfrastructuur uit huizen moeten slopen. Helemaal van het gas af, nul op de meter, dat kan zomaar 60.000 euro kosten. Er zijn ook voorbeelden waarbij voor ongeveer 10% van dat bedrag, het gasverbruik met 70% daalt. Voor dat geld krijgen huizen zonnepanelen en worden ze op een hybride wijze verwarmd  met een nieuwe warmtepomp naast de bestaande cv-ketel. Dit werkt ontzettend goed, driekwart van het jaar verwarm je je huis met behulp van de warmtepomp en in de strenge wintermaanden stook je bij met gas.

Om de transitie betaalbaar te houden moeten we juist ook dit soort oplossingen omarmen. Nieuwe woningen kunnen we het beste gasloos bouwen, en dit gaat ook gebeuren. Voor bestaande woningen zal het hybride model vaak de beste optie zijn.

Hoe kunnen we zelf bijdragen aan de groei van duurzame energie?

Als het gaat over duurzame energie kunnen we allemaal ons steentje bijdragen. Geld op je spaarrekening levert weinig op, je krijgt meer rendement door investeringen in energie efficiënte oplossingen voor je huis of in zonnepanelen.

Voor consumenten zijn er allerlei online tools waarmee je een check kunt doen en een analyse krijgt hoe je je huis kunt verduurzamen. Kijk ook goed naar subsidieregelingen bij gemeenten, provincies en de overheid. Zelf als je dit twee jaar geleden al had gedaan, maar het toen te duur vond. Doe opnieuw een check, want zonnepanelen zijn sterk in prijs gedaald.

Kortom, kijk nog eens goed naar wat je kunt doen. Ook als je geen spaargeld hebt: voor investeringen die je huis verduurzamen is vaak eenvoudig financiering te krijgen. Kijk bijvoorbeeld eens op https://energiebespaarders.nl/abnamro. In Nederland hebben we al zo’n 12 miljoen zonnepanelen die in 2% van de energie voorzien. Dat moet de komende jaren nog flink stijgen en daarvoor zijn kansen genoeg!