1. TERUG NAAR DE WAAROM

Ter gelegenheid van de Week van de Circulaire Economie 2022 slaan wij de handen ineen met Springtij Forum en Copper8 en lichten wij iedere dag een onderwerp uit dat dat de transitie naar de circulaire economie kan versnellen. Vandaag: Volhouden.

Het werken aan een circulaire economie kan soms voelen alsof je ongetraind aan een marathon bent begonnen. De eindstreep is nog lang niet in zicht, misschien weet je niet eens hoe ver je al bent gekomen en er zijn zeker genoeg obstakels op weg naar systeemverandering. Als je deze marathon wilt volhouden, is het belangrijk dat je je goed blijft herinneren waarom je dit doet. Het waarom geeft je de energie om verder te gaan en de creativiteit om oplossingen te bedenken. In dit artikel reis je mee in de tijd van verandering en leer je hoe we vanuit de waarom naar de toekomst kunnen kijken.

 

Wil je terug naar het dagprogramma? Klik dan hier.

TERUG NAAR HET BEGIN

Al sinds de jaren ‘70 bouwen mensen aan de circulaire economie. Toen bestond de term ‘circulaire economie’ nog niet eens. Wel werd destijds al duidelijk dat overmatige consumptie een directe negatieve invloed heeft op de natuur. Een milieubeweging kwam op gang en ging niet alleen vervuiling van de natuur tegen maar keek verder naar de verandering van het economisch systeem zelf. Al snel werd duidelijk dat het veranderen van een heel systeem bestaat uit meerdere transities. Een complexe aangelegenheid, omdat transities parallel verlopen terwijl zij ook met elkaar verweven zijn. Deze duurzame transities zijn nu nog gaande. Één daarvan is de transitie naar de circulaire economie.

DE ÉCHTE WAAROM

De waarom is voor iedereen anders. Bedrijven werken bijvoorbeeld aan de circulaire economie om toekomstbestendig te zijn of aan de groeiende vraag naar eerlijke producten te voldoen. Overheden hebben een maatschappelijke verplichting. Wetenschappers maken duidelijk dat de grondstoffen die onze planeet ter beschikking stelt beperkt zijn. De natuur en toekomstige generaties hebben geen hoorbare stem, maar wel een waarom, omdat zij te maken krijgen met de gevolgen als we er niet in slagen het systeem te veranderen.

Wat al deze belanghebbenden gemeen hebben, is dat dit niet de échte waarom is. De échte waarom, en die maakt het verschil in de transitie, gaat pas leven wanneer je persoonlijk geraakt bent. Wanneer wist jij dat je aan de marathon wilde beginnen? Hoe voelde dat moment? Met deze twee toetsvragen kom je bij de échte waarom, omdat je door te voelen de transitie zelf gaat doorleven.

OP NAAR DE TOEKOMST

Er zijn veel mogelijkheden om de waarom in de praktijk te brengen.

Waarom zou je bijvoorbeeld een hele marathon alleen willen lopen? Misschien is het veel makkelijker vol te houden als je effectief samenwerkt met anderen in je omgeving, terwijl je elkaar de ruimte gunt voor de creatieve inbreng. Een belangrijk hulpmiddel daarbij is het begrijpen van systeemdynamica. Waar sta je in de transitie, wie staat er naast je en hoe kunnen jullie samen de volgende stap nemen? Is er ruimte voor echte verbinding of is het nodig om nog even samen stil te staan bij waarom we dit ook alweer deden?

Ook breng je de waarom in de praktijk door concrete initiatieven aan te pakken in plaats van het zoveelste theoretische plan te maken. Langetermijnverandering begint vaak bij kleine concrete stappen die in een latere fase opgeschaald kunnen worden.

Tenslotte moeten we ook zelf veranderen om die échte waarom in de praktijk te brengen. We moeten durven anders te kijken, anders te denken en de gevestigde orde uit te dagen. Gek genoeg betekent de focus op het waarom ook dat we eerst stil moeten staan voordat we van koers kunnen veranderen. Juist dit stille moment creëert de ruimte voor verandering, door creativiteit en verwondering toe te laten en een blik te werpen op het grotere geheel. Maar het is ook precies die creativiteit die het vonkje laat ontstaan in de ogen van bedenkers van oplossingen, waarmee we de circulaire economie dichterbij brengen.

Op die manier blijven we vooruit gaan – en komt de eindstreep van de marathon steeds dichterbij.