Corona Reset #2 Michel Scholte

Kan impact de sleutel zijn voor duurzame steun en wederopbouw na Corona? Op dit moment worden veel bedrijven financieel gesteund door de overheid. Dit is belangrijk om de economie overeind te houden.

Tegelijkertijd vragen veel mensen zich af of het redelijk is dat er geen voorwaarden gesteld worden aan de steun van met name grote bedrijven. Dit in een tijd waarin de 300 meest vervuilende bedrijven recentelijk ook nog zijn vrijgesteld van aangescherpte CO2 beprijzing.

Betekent dat dat de samenleving de financiële en natuurlijke rekening betaald? En hoe zou je dit kunnen oplossen?

Om dit te beantwoorden, moet de impact van deze bedrijven transparant zijn, tot nu toe en later, vindt Michel Scholte, directeur van Impact Institute. Wat draagt een organisatie financieel (o.a. economie), sociaal (werkgelegenheid), menselijk (welzijn), geproduceerd (producten), natuurlijk (klimaat) bij aan onze samenleving? Wie profiteert en wie pakt de rekening? Werknemers, overheid, aandeelhouder? Alleen dan kun je volgens hem de juiste voorwaarden verbinden aan financiële en natuurlijke overheidssubsidie.

Join the #frisdenkers #reset movement!

In deze webinarreeks gaan we wekelijks in gesprek met frisse nieuwe denkers, visionairs en eigentijdse profeten over het inrichten van een nieuw tijdperk. Hoe willen we zelf dat onze post-corona samenleving eruit gaat zien? Welke economie hebben we daarvoor nodig, en wat is de rol van de overheid, ons belastingstelsel en de financiële sector? Waar liggen nú – ondanks alle uitdagingen – kansen om de eerste stappen in die richting te zetten?

De webinars zijn bedoeld om samen na te denken en te bouwen aan de toekomst. We hebben alvast een paar frisse denkers voor jullie uitgenodigd, maar zijn ook erg benieuwd naar jullie ideeën over de reset.

Dus, ben jij ook een frisse denker? Discuteer dan mee tijdens de webinar en laat ons weten als je vindt dat we nog iemand missen in de sprekers line-up. Jullie wensen nemen wij graag mee voor de volgende afleveringen.

Hieronder lees je een aantal vraagstukken die in de webinar naar voren komen.

Wat was voor jou het moment dat je doorhad dat de klassieke economie niet werkt?

Niet concreet één moment, maar meer een verbijstering van de situatie waar we in leven. Hoe kan het dat honderden miljoenen mensen extreem hard moeten werken maar tegelijkertijd in extreme armoede leven? Hoe kan het dat, ook in de formele economie, die balans zo ver te zoeken is.

Wij leven als de ‘lucky few’ in een enorme rijkdom, terwijl daar eigenlijk helemaal niks van klopt. Toen ik dat eenmaal inzag heb ik me voorgenomen om dit systeem te veranderen en daar ook mijn hele leven voor te vechten.

Hoe ziet het huidige systeem eruit en wat moet er volgens jou veranderen?

Het huidige systeem is een systeem waarin financiële aandeelhouders het voor het zeggen hebben. Bedrijven sturen op financiële waarde creatie, op financieel resultaat. En daarmee worden sociale en maatschappelijke doelen altijd op de tweede plek gezet.

Door dit systeem moeten alle professionals hun doelen financieel onderbouwen om iets op de agenda te krijgen, focussen instellingen als de overheid op de BBP-groei in plaats van welzijnsperspectieven en hebben we een onverzadigbare consument gecreëerd.

Hoe maken we de overstap van een financiële naar een impact economie?

De sleutel daarbij is het toevoegen van de impact taal. Als we met alle componenten van de financiële economie, de instituties, organisaties, professionals en consumenten de impact taal spreken, komen we dichterbij de impact economie. En wat daarbij essentieel is, is het creëren van impact professionals.

Geef ‘changemakers’ binnen bedrijven een platform.

Zo geef je hun de mogelijkheid nog beter te articuleren wat hun agenda. Laat hun de juiste taal spreken om hun CEO of CFO te overtuigen dat zowel financieel als maatschappelijk rendement behaald kan worden. Zo brengen we verandering van binnenuit.

Hoe verschilt de inrichting van de financiële economie t.o.v. de impact economie voor organisaties?

De financiële economie draait om financiële waarde creatie waarbij er logischerwijs sprake is van één soort kapitaal: financieel kapitaal. Met de impact economie willen we van één kapitaal naar zes verschillende kapitalen waarbij we overal waarde creëren. Niet alleen op het gebied van het financiële kapitaal, maar ook op het gebied van het intellectuele, sociale, geproduceerde, natuurlijke en menselijke kapitaal.

Door al deze kapitalen op te nemen in jaarverslagen en rapportages kunnen we echt impact gaan meten op gebieden waar dat belangrijk is.

Hoe zit het met bedrijven die groot zijn geworden in de klassieke economie? Kunnen zij de transitie naar een impact economie wel aan?

Wat we zien in de praktijk is dat een bedrijf vaak gevangen zit in een klassiek economisch stramien waarbij de focus puur op waarde creatie ligt. Anders overleeft een bedrijf niet.

Maar er is een collectief bewustzijn onder organisaties dat dit anders moet. De impact economie is nu een directe tegenstelling van de klassieke economie. Door de komende jaren op een andere manier naar waarde te kijken en door de instituties en boekhouding binnen bedrijven te veranderen kunnen we die tegenstelling opheffen. Daardoor zal de overstap naar een impact economie ook veel makkelijker zijn voor ook grote bedrijven.

Hoe zou de impact economie een crisis als corona kunnen voorkomen?

In een impact economie zouden de maatschappelijke risico’s van het eten van iets als vleermuizenvlees als delicatesse nooit opwegen tegen de voordelen die maar voor een kleine groep in de samenleving geldt. Zo’n product zou dan onbetaalbaar en onacceptabel zijn. Deze situatie is zeker niet een unicum.

Het concept dat een kleine groep financieel winst behaald ten koste van het collectief zien we ook terug bij de klimaatcrisis, de biodiversiteitscrisis, de armoede en ongelijkheidscrisis. Door deze ongelijkheid zijn we als samenleving onstabiel.

Maatschappelijke problemen die door deze ongelijkheid ontstaan nemen we als toevalligheid, terwijl we hier juist mee rekening moeten houden bij het inrichten van de markt. En dan met name het kijken naar de werkelijke prijs die we voor producten betalen en over hebben.

Hoe gaat de wereld van de consument eruit zien als alles voor de werkelijke prijs wordt verkocht? Wordt alles niet veel te duur dan?

Waar we naartoe moeten is waarde creatie op meerdere vlakken. Door financiële waarde niet de enige prikkel te maken wordt de ondernemer aangemoedigd om ook naar de intellectuele, sociale, geproduceerde, natuurlijke en menselijke waarde te kijken.

Het belangrijkste hierbij is transparantie. Het laten zien aan de consument hoe de prijs van een product is opgebouwd. Als er in de schappen twee producten naast elkaar liggen die gelijk zijn in prijs en eigenschap, is het belangrijk om de consument te informeren wat de sociale- en milieukosten per product zijn.

Dan zul je zien dat er een verschuiving komt naar het product dat duurzamer is. Er zijn veel consumenten die bereid zijn om meer te betalen voor duurzame producten en voldoende bedrijven die willen daarin willen investeren. Op basis van dat gegeven kunnen professionals de waardeketen anders inrichten.

Michel Scholte is directeur en medeoprichter van het Impact Institute. Hij is een sociaal ondernemer die zich inzet voor een verantwoorde economie, in evenwicht met de natuur en zonder extreme vormen van armoede en onderdrukking. Bij Impact Institute focussen hij en zijn team zich op het meten en waarderen (lees: in geld uitdrukken van) van maatschappelijke impact. Zo is de Covid-crisis voor dan Michel dan ook niet alleen een financiële of real economische crisis, maar vooral een crisis die laat zien dat ‘menselijk kapitaal’ ten opzichte van financieel kapitaal een essentiële maar ondergewaardeerde waarde is binnen organisaties. Volgens Michel werken in het bedrijf van de toekomst impact professionals die hun organisatie leiden naar de 3 r’s: resilience, responsibility & regeneration.