In de allereerste Circl update vertelde Lotte de Groot, Programmamanager bij Circl, dat Circl Movement het land in gaat. Ze nam ons mee op een bezoek aan een bijzondere plaats, namelijk Abdij van Berne in Heeswijk-Dinther. In deze abdij is onder leiding van Anne-Marie Rakhorst van Duurzaamheid.nl de Holie Hub opgericht, een zogenaamd SDG House. Wij spraken Anne-Marie over deze bijzondere plek en de samenwerking met Circl Movement.

Holie Hub

Anne-Marie is druk in de weer met het verplaatsen van het meubilair op het moment dat we haar bellen. Een deel van het CIRCL meubilair, zoals de counter die bij de receptie stond en de fameuze CIRCL letters, heeft namelijk een tocht afgelegd naar het zuiden en een plekje gevonden in de Holie Hub.

De Holie Hub is één van de 12 SDG Houses (Sustainable Development Goals) in Nederland en de eerste in Noord-Brabant. Paleis Soestdijk in Baarn en Museon in Den Haag zijn andere voorbeelden van SDG Houses. Deze huizen dienen als een plek waar mensen elkaar ontmoeten om samen te werken aan het bereiken van de Sustainable Development Goals van de VN.

De helpende hand

De sluiting van CIRCL zorgde bij vele betrokkenen voor gemengde gevoelens, zo ook bij Anne-Marie, die moeite had met deze beslissing. Haar betrokkenheid stamde uit een periode van vóór CIRCL; ABN AMRO had haar gevraagd te helpen bij de verduurzaming van het hoofdkantoor op de Gustav Mahlerlaan in Amsterdam en een bankkantoor in Alkmaar. Van daaruit is ze betrokken geraakt bij de bouw van CIRCL, waar ze later nog vaak te vinden zou zijn.

Dit was dan ook de reden dat zij na het horen van het nieuws over de sluiting, meteen een hand uitstak en vroeg of ze ergens mee kon helpen. En dus kreeg een deel van het CIRCL meubilair een tweede leven in de abdij.

“Ik ben van de locatie en van de mensen gaan houden.”

Abdij van Berne

Abdij van Berne was geen lukrake keuze om de Holie Hub neer te zetten. De norbertijnen zijn nog steeds woonachtig in de Abdij, die gesticht werd in 1134 en zijn daarmee de oudste, nog bestaande kloostergemeenschap van Nederland. De Abdij heeft een lange geschiedenis met de banken- en zakenwereld. De Boerenleenbank, de voorloper van de Rabobank is daar ontstaan; en de Hanzebank, die zich na het faillissement met andere banken samenvoegde tot de Nederlandsche Middenstandsbank, dat uiteindelijk onderdeel werd van de ING, is daar ook opgericht.

Anne-Marie zelf is opgegroeid in Heeswijk-Dinther, waar naast Kasteel Heeswijk, de Abdij de trots is van het dorp. Ze bezocht vaak de openbare inheemse tuin van de Abdij die later ook de inspiratie werd voor de tuin bij haar huidige kantoor. Toen er een deel van het klooster leeg kwam te staan, greep ze de kans met beide handen aan om hier een duurzaam initiatief van te maken.

De norbertijnse geboden

De norbertijnen zijn bezig met het sociale hart, vertelt Anne-Marie. Daarom liep ze mee met de dagelijkse bezigheden van de norbertijnen en voerde ze gesprekken met hen. De lessen die hieruit zijn voortgekomen heeft ze vertaald naar de 8 norbertijnse geboden, die ook perfect aansluiten bij het gedachtegoed van de Holie Hub.

• Verantwoordelijkheid nemen geeft betrokkenheid
• Markeren van Ruimte en Tijd geeft vrijheid
• Afhankelijkheid van elkaar voelen is cruciaal
• Werk aan dragende verhalen
• Het spanningsveld opzoeken dwingt tot verdieping
• De krachten van symbolen
• Ervaren van de tijd dwingt respect af
• Weet je roeping

‘Weet je roeping’ is haar het meest bijgebleven, vertelt ze. Je moet jezelf eraan blijven herinneren waarom je bepaalde dingen doet.

De krachten bundelen

Noord-Brabant heeft de op twee na grootste economie van Nederland, wat onder meer te danken is aan de overheersende agrarische sector en de technologie bedrijven die bezig zijn met vooruitstrevende ontwikkelingen. Het is een provincie met veel uiteenlopende soorten mensen, waarbij het dus belangrijk is dat al deze verschillende mensen met elkaar in gesprek gaan.
Anne-Marie ziet de Holie Hub daarom ook als een perfecte plek om mensen bij elkaar te brengen. We kunnen zelf het heft in handen nemen om alle SDG’s te halen, als de vraag “Hoe doe je dat met elkaar?” voortdurend wordt gesteld. Men moet niet wachten op elkaar, maar samen verdergaan, vertelt ze.

In haar eerste boek, de Nederlandse vertaling van het boek Cradle to Cradle – (Nederlandse titel Afval = voedsel) van Michael Braungart & William McDonough, bracht ze het Cradle-to-Cradle principe naar Nederland, en onderstreepte daarmee de essentie van verbinding en samenwerking tussen de overheid, het bedrijfsleven, de wetenschap en de burgers.

In een wereld vol polarisatie, die ook op de schaal van de provincie Noord-Brabant terug te zien is, is het belangrijk dat mensen de kans hebben om elkaars perspectieven te horen op een neutrale plek. Een plek die, weg van het drukke stadsleven, de ruimte biedt om alles los te kunnen laten, ook de vooroordelen. Het doel van de Holie Hub is verbinden en samenbrengen,precies wat Anne-Marie in Circl had gezien. Reden genoeg voor haar om ruimte te maken voor een stukje Circl in de Holie Hub.

De verbouwing

In september verwelkomt de Holie Hub de eerste groepen. Op dit moment wordt er nog hard gewerkt aan de volledige verduurzaming van het gebouw onder leiding van Hilberink Bosch Architecten. Het interieur design wordt gedaan door Lisa Strik als afstudeerproject aan het Jan des Bouvrie College.

Anne-Marie betrekt graag veel mensen bij de verbouwing. Zo krijgen de deelnemers een idee van wat er komt kijken bij monumentaal vastgoed, komen ze in aanraking met duurzaamheid en krijgen ze een kijkje achter de schermen. Het biedt de mogelijkheid om een persoonlijke band op te bouwen met het gebouw en het verhaal erachter.

Een bijzonder detail waar nog aan wordt gewerkt is de tijdlijn die een plek gaat krijgen in het gebouw. Hierin worden de belangrijkste gebeurtenissen voor de Holie Hub getoond, maar in plaats van alleen de geschiedenis van de hub, worden er aan deze tijdlijn ook gebeurtenissen toegevoegd die zich in de toekomst moeten afspelen.

De visualisatie van de toekomst is voor mensen een lastig iets, vindt Anne-Marie. Men is voornamelijk bezig met wat er op korte termijn gebeurt. Sommige grote gebeurtenissen kan je prima voorspellen en visualiseren, wanneer je maar gelooft dat het mogelijk is, is haar insteek. Zo geeft ze als voorbeeld het afstappen van afvalverbranding naar het volledig overstappen op recyclen. Wanneer je zoiets als een onontkoombaar feit presenteert, dan gaan mensen er ook in mee om dit te realiseren, is haar boodschap.

Over Anne-Marie Rakhorst en Duurzaamheid.nl

Anne-Marie Rakhorst is een ondernemer in hart en nieren. Ze werd in het jaar 2000 daarom ook verkozen tot Zakenvrouw van het jaar. Ze is actief betrokken bij grote maatschappelijke thema’s rondom duurzaamheid, zoals de circulaire (deel)economie en de energietransitie.

In 2008 richtte ze Duurzaamheid.nl op om een podium te bieden aan een nieuwe generatie verduurzamers, die boordevol goede ideeën zitten, maar geen groot communicatiebudget tot hun beschikking hebben. Het doel is om de duurzame verandering te versnellen en anderen te inspireren om hetzelfde te doen. Het platform draait daarom ook niet op een winstdoelstelling.

Vanuit Anne-Marie en Duurzaamheid.nl kwam ook het initiatief ‘17 doelen die je deelt’ dat ervoor wil zorgen dat iedereen de SDG’s (Sustainable Development Goals) kent die in 2015 zijn opgesteld door de Verenigde Naties.

Abdij van Berne is voor Open Monumentendag op zondag 10 september 2023 geopend voor het grote publiek tussen 11.00-17.00 uur.