In februari 2023, tijdens de Week van de Circulaire Economie, vond de Purpose Winter School plaats, een samenwerking met THRIVE Institute. In de vorm van een hoorcollege vertelden vier experts hoe zij omgaan met de uitdagingen die zij tegenkomen in het kader van het versnellen van de transitie en hoe zij te midden van complexiteit positieve impact maken.

Geen antwoorden

Paul wil graag gezondheidswetenschappers de regio (in zijn geval Groningen) in krijgen om na te denken over hoe de gezondheid anders kan worden georganiseerd en gepositioneerd. Iedereen in de omgeving – lokale overheid, burgers, bedrijven en organisaties – moet daarbij een stem krijgen.

Hoe kan je te midden van de complexiteit met alle stakeholders tot verandering komen op langere termijn? Complexiteit komt steeds vaker terug, in vele vakgebieden, maar er is weinig houvast voor hoe om te gaan met complexiteit. Paul ziet dat de logica die onder de complexiteit zit slecht wordt begrepen. Ook wordt er volgens hem te weinig gekeken naar hoe we de complexiteit kunnen omarmen of misschien zelfs wel praktisch kunnen maken.

Gecompliceerd en complex

Paul stelt dat we complexiteit vaak zo snel mogelijk proberen om te zetten naar iets gecompliceerds, wat we kunnen aanpakken met een stappenplan. Volgens hem is het juist belangrijk om complexiteit op de voorgrond te houden.

Een gecompliceerd vraagstuk duidt op iets ingewikkelds met veel bewegende delen, waar veel verschillende kleine stapjes voor nodig zijn om het op te lossen, maar er komt uiteindelijk één eindresultaat uit. Je kan aan de voorkant definiëren wat er aan de achterkant uitkomt.

Daarentegen kun je een complex vraagstuk zien als een lange weg waar onverwachte zaken zich aandienen uit het niets, dit heet emergentie. Dit valt niet te controleren. Hierbij is het belangrijk dat je kan anticiperen. Je weet hierbij niet van tevoren wat er aan de achterkant uitkomt.

Samen durven

In dergelijke complexiteit zit je nooit alleen, je moet volgens hem daarom op zoek naar collectieve intelligentie. Reflexieve monitoring, het verzamelen van resultaten en lessen, anticiperen en actiegericht bijsturen in een dynamische maatschappelijke context, is volgens hem de oplossing om complexe vraagstukken aan te gaan.

Dit vergt één ding: je moet met elkaar durven de eerste stap te zetten om die reis te gaan maken.