Deze week, 18 tot en met 22 november 2024 is het de Week van het Economieonderwijs! In deze speciale aflevering van On Purpose spreekt Kees Klomp pedagoog Gert Biesta over hoe een verandering van het economieonderwijs kan bijdragen aan een duurzamere samenleving.
De rol van onderwijs
Volgens Gert heeft de volgende generatie de mogelijkheid om de economie natuurvriendelijker en menselijker te maken. Maar alleen als ze ook in hun opleiding meekrijgen dat geld verdienen niet alles is.
Kees werkt zelf in het onderwijs en deelt daarom in deze aflevering ook zijn eigen gedachten over dit onderwerp. Volgens hem begint iedere maatschappelijke verandering met het veranderen van het verhaal. Nu wordt er vaak verteld dat we vast zitten in de greep van de economie, in een systeem en dat we dat niet kunnen veranderen. Bedrijven blijven maar geld verdienen en de planeet en de maatschappij gaan verder achteruit.
Maar wat als we een ander verhaal vertellen, te beginnen in de studiezalen? De volgende generatie economen spelen volgens Kees een sleutelrol. Als studenten in het economieonderwijs leren dat bedrijven naast een commercieel belang ook een maatschappelijke verantwoordelijkheid hebben, dan kunnen we het ingesleten systeem van de oude economie doorbreken.
Kritisch op consumptie
Als pedagoog vraagt Gert zich altijd af welke invloed maatschappelijke ontwikkelingen hebben op zijn studenten en hoe hij hen kan bijbrengen zich daartoe te verhouden. Gert merkt dat de economie nu op de korte termijn en op individuele consumptie is ingericht. Zonder dat er rekening mee wordt gehouden of dat wat we willen, of wat de consument wordt aangeboden, is wat we zouden moeten willen als we de lange-termijnconsequenties mee zouden nemen.
Je bent niet machteloos
In het werk van Gert staat daarom deze vraag centraal: Hoe kun je de volgende generatie helpen om met aandacht voor de wereld te leven? Het valt hem en Kees op dat veel jonge mensen het idee hebben dat het leven hen overkomt, waardoor ze zich vaak machteloos voelen. Maar uit onderzoek blijkt dat de invloed op de wereld vaak groter is dan men denkt. De sleutel voor deze aandacht is volgens Gert de verbondenheid met je omgeving. En dat bewustzijn voor de omgeving kan ontwikkeld worden op school.
Verbinding
Zo kun je volgens Gert feitelijk constateren dat er sprake is van biodiversiteitsverlies. Maar met een schuldgevoel kom je niet verder. We komen pas dichter bij de oplossing als we ons meer omgeven met en meer aandacht geven aan de natuur. Pas als we ons afvragen of we hier iets mee kunnen, het op onszelf kunnen betrekken, kunnen we ons verbinden aan het onderwerp en een verandering teweegbrengen.
Op naar meer volwassenheid
Daarnaast vertonen mensen volgens Gert vaak tegenstrijdig gedrag. Ze willen bijvoorbeeld minder consumeren, maar kopen vervolgens toch weer nieuwe spullen. Dat noemt hij de ‘infantiele fase’ binnen een veranderende wereld, waarin mensen vatbaar zijn voor allerlei invloeden en weinig controle hebben over hun gedrag.
Op naar meer volwassenheid betekent voor Gert als pedagoog mensen volwassen laten worden in de keuzes die ze maken en hen de kwaliteit van balans te laten vinden. Hiervoor is het volgens hem essentieel dat studenten leren zich onderdeel van de wereld te voelen in plaats van het idee te hebben dat de wereld om hen draait, zodat ze zich op die manier verbonden voelen met de wereld en hun plek erin.
Met in deze video
Ontdek meer
On Purpose III #7 – Brede Welvaart
Kijk de vorige aflevering waarin Kees Klomp met Joks Janssen spreekt over brede welvaart.
Meaningful Movie: Mag ik jou iets vragen?
Hoe bereid je studenten voor op een wereld die steeds meer prangende vragen stelt? Kees Klomp gaat op zoek naar antwoorden in zijn nieuwe film, hier te zien.