Vijf jaar geleden begonnen we, met behulp van ABN AMRO, Social Finance NL. Een social enterprise die resultaatgerichte samenwerkingen en financieringen realiseert in de driekhoek van financiers, social enterprise en overheid. Ter gelegenheid hiervan hebben we pioniers in twaalf verschillende sectoren gevraagd hoe zij de nieuwe polder zouden inrichten.

De Nieuwe Polder wordt al elke dag vormgegeven door pioniers die in de essaybundel aan het woord komen. Twaalf krachtige voorbeelden laten zien hoe verschillende actoren kunnen werken in deze nieuwe economie, en zo de noodzakelijke transities mogelijk kunnen maken op zowel sociaal, groen als economisch gebied. Gezamenlijk tonen de essayisten de mogelijkheden die ontstaan als we slimmer en beter samenwerken en financieren.

Ze schetsen een aantal randvoorwaarden die nodig zijn om op de verschillende terreinen de nieuwe polder vorm te geven: Maak geen ad-hoc beleid, maar zet voor de vereiste systeemtransitie een stip aan de horizon en bekijk van daaruit wat nodig is om deze te realiseren; Wees bewust van de eigen impact en investeer in het meten en managen hiervan; Investeer in een gemeenschappelijke taal om voortgang te meten, zoals de brede welvaart; Durf oude structuren en organisaties die een negatief effect hebben op de grootste uitdagingen van deze tijd los te laten; Concentreer niet op baanbehoud, maar op werkzekerheid, door nieuwe banen te creëren.

Deze randvoorwaarden zijn niet alleen een oproep aan de overheid, maar eigenlijk aan iedereen die het belang van een nieuwe polder erkent, en deze tot werkelijkheid wil maken. De overheid is nodig om de staat van het land te meten, bijvoorbeeld op basis van brede welvaart, en om doelen te stellen op de verschillende elementen hiervan. Door te tariferen, te normeren, waar nodig te subsidiëren en de juiste vragen te stellen aan de markt, activeert de overheid de andere actoren om deze doelen te bereiken. Dit geeft koplopers in het bedrijfsleven een enorme impuls. De achterlopers zullen zich moeten aanpassen om in de veranderende economie geen sterfhuis te worden.

Maar de essaybundel is ook een oproep aan het maatschappelijk middenveld, om intensief naar samenwerking te zoeken met de andere partijen in de polder. Zij zijn zich namelijk als geen ander bewust van de impact die ze willen bereiken en met welke activiteiten ze dit kunnen bewerkstelligen. Impact meten, managen en maximaliseren is de basis van hun handelen. Daarnaast zien we in de nieuwe polder ook een essentiële rol voor financiers. Impact financieren zal hopelijk een steeds grotere rol gaan spelen, en als katalysator fungeren, waardoor innovaties en systeemveranderingen later ook worden opgepakt door reguliere financiers.

Een mooi voorbeeld vormt Jeroen Klompe (akkerbouwer en bedrijfseconoom). Samen met Céline Pessers (Sustainability Advisor ABN AMRO) schreef hij een essay over hoe hij als boer de overstap heeft gerealiseerd naar regeneratieve landbouw. Zij beschrijven de enorme kansen, maar ook de obstakels waar ze tegenaanlopen. En hoe samenwerking met de overheid, banken, supermarkten en consumenten noodzakelijk is om deze transitie succesvol vorm te geven.

Om de nieuwe polder te ontginnen is geen convenant of wet nodig: alle ingrediënten liggen voor het oprapen. Het is vaak maar al te duidelijk waar de oude polder aan lijdt: de verkokering van de beleidsvorming, het gebrek aan maatschappelijk draagvlak, de budgettaire stuurloosheid en het gebrek aan uitvoeringskracht. In de nieuwe polder worden juist op deze terreinen nieuwe wegen ingeslagen, of in de metafoor van de polder dijken doorbroken en omgelegd, bruggen geslagen en nieuwe gebieden ontgonnen. Zodat water de juiste kant op stroomt en geld wordt besteed en verdiend op een manier die bijdraagt aan een duurzame, inclusieve en welvarende toekomst.